Ken je dat? De vraag of je ‘out of the box’ wilt denken. Dat heb ik altijd een rare vraag gevonden. Ik ben van mening dat mijn ‘box’, en waarschijnlijk die van iedereen groot genoeg is. Er zit materiaal genoeg in voor een mensenleven. Sterker nog, er gaat nog altijd meer rommel ongezien mijn ‘box’ in dan dat er uit komt.
De crux van een creatief idee is om je doos zo goed mogelijk te doorspitten. Lastig? Welnee, daar zijn allerlei handigheidjes voor.
1. Wat is het verkeerde antwoord?
Op school wordt het ons geleerd. In quizzen op tv gehoopt en bij het invullen van formulieren wordt het van ons allen verwacht. Het juiste antwoord. Deze zoektocht naar het antwoord is in het dagelijks leven handig, maar dit beperkt het functioneren van je brein. Alles wat afwijkt, niet klopt, wordt op een zijspoor gezet. Maar het aardige is, in jouw doos zitten dus ook al die verkeerde antwoorden. (Bij mij zit vaak het juiste antwoord er niet eens in.) Probeer bij een ‘out of the box’ sessie daarom maar eens het verkeerde antwoord te geven. Je zal er geen prijs mee winnen, maar de verfrissende toon is direct gezet.
Als je creatief wilt ‘doen’, is het handig om fouten te mogen maken. Sterker nog, om zo af en toe regels te overtreden.
2. Niks Aristoteles, Homerus is #1
Al vanaf Aristoteles wordt ons geleerd om betogen logisch op te bouwen. Begrip, definitie, sluitend bewijs. Altijd handig, dat kritisch denken. Logica is een van onze belangrijkste troeven bij het evalueren van de haalbaarheid van een creatief idee. Maar een goed idee krijg je er niet van. Gelukkig zijn er meer Grieken geweest. Doe als Homerus en verpak je probleem eens als metafoor. En dan hoeft het niet direct een reis te zijn met bijna onmogelijke obstakels. Het aardige van een metafoor is dat het verhaal zich vaak vanzelf schrijft. Ongewild kom je dan ook op plekken uit die je logischerwijs niet zou onderzoeken. Wat zou jouw product doen als hij een dier is? Is de nieuwe dienst een snedige windvlaag in december of een zacht zomerbriesje rond een koud glas wijn?
3. Wat zou Thorgal doen?
Thorgal is een held. Niks papieren tijger. Een echte held van vlees en bloed. In mijn hoofd dan. Toen ik kind was, was hij dat al, maar nu ik in saaie kantoortuinen werk, des te meer. Thorgal had vaak wind tegen. Hij werd verbannen uit zijn dorp omdat hij geen echte Viking was. Zijn vrouw en kinderen worden meerdere malen gevangen gezet. Hij moet vechten voor zijn leven, kent onmetelijk verdriet en toch…
Ondanks dat alles weet hij alle problemen te doorstaan, zonder af te dwalen naar de donkere kant. Af en toe hanteert hij wel z’n zwaard of pijl-en-boog, maar negatief wordt hij nooit. Hij gooit er nooit het bijltje bij neer. Dus als ik vast zit in mijn gedachten, dan is hij slechts 1 gedachte verderop bezig met een ontsnapping. Wat zou Thorgal doen als hem gevraagd werd om eens ‘out of the box’ te denken?
10 tegen 1 dat jouw held zo af en toe de regels niet zo nauw neemt.
4. Mijn grootste blunder ….
Als je creatief wilt ‘doen’, is het handig om fouten te mogen maken. Sterker nog, om zo af en toe regels te overtreden. Iedereen maakt fouten, alleen het toegeven is niet iedereen gegeven. Als je naar Facebook kijkt, leven we allemaal in een reclamefolder zonder fuck ups. Informaat, een van de bureaus waar ik bij heb gewerkt, organiseerde eens in de zoveel tijd een foutenfestival. Van koffiejuf tot Hoofd Marketing, van HR-manager tot Interaction designer, iedereen moest 1 verhaal vertellen over zijn grootste zakelijke blunder van dat jaar. Gezellig met een hapje en een drankje erbij. Een leuke en zeer succesvolle manier om een ‘out of the box’ sessie mee te starten.
5. Eerst spuien en dan beoordelen?
Ik weet wat je na al deze methodes denkt. – Ja lekker, zit ik straks met Thorgal in dat vergaderhok terwijl hij een beetje Homeriaanse vergelijkingen maakt en zaken uit z’n verband trekt met zijn foute antwoorden. Afgewisseld met lachsalvo’s over mensen die hij per ongeluk heeft doodgestoken of geschoten. Vind je het gek, die man is een verzinsel -. Maar dan moet ik je corrigeren. Iedereen gebruikt dit soort techniekjes om tot een nieuw beeld of extra inzicht te komen. Ooit je gehoor naakt voorgesteld om je zekerder voor te stellen? Precies dezelfde techniek. Verdraai de werkelijkheid en je zult verbaasd staan van je eigen vondsten. Laat het beoordelen van deze idiote ideeën over aan je logische deel van je hersenen. Dat komt pas daarna. En ook dit pas je heel eenvoudig toe. Voordat je begint zeg je tegen elkaar dat je wel door associeert op elkaars idee maar niet oordeelt.
Gebruik even een half uur geen NEE, of MAAR.
6 . Praktisch onmogelijk?
Zonder idee geen uitvoering, zonder uitvoering ideeën zat. Een elektrische Space shuttle, plastic dat vergaat, elektriciteit zonder snoeren, een man op de maan. Praktische bezwaren van haalbaarheid beperken de stroom aan ideeën. Daarom is het van groot belang om de innovaties en ideeën eerst op te halen en pas daarna te toetsen op haalbaarheid. Concepts of Realisation een online bureau waar ik veel mee heb samengewerkt was van mening dat een goed idee een gerealiseerd idee is. Dat verkocht inderdaad goed. Maar als je op zoek wilt naar nieuwe paden zit die gedachtengang in de weg. Het is niet voor niets dat een redacteur pas wordt ingeschakeld als de schrijver klaar is met zijn boek.
Zonder idee geen uitvoering. Zonder uitvoering ideeën zat.
7. … en of de skippybal werkt
Je hersenen krijgen zuurstof. Want ze zijn verbonden met je hart. Als je hartslag omhoog gaat, schakelt jouw lichaam een deel van zijn biotaken langzaam een voor een op stand-by. Fiets een berg op en let maar eens op waar je over nadenkt. Eerst heb je nog lucht over om ingewikkelde gesprekken te voeren over bijvoorbeeld politiek in de tussentijd kijk je om je heen naar bloempjes en bijtjes. Trap je wat harder, gaat je hartslag omhoog en de gedachten over je dagelijkse beslommeringen krijgen de overhand. Moet nog mijn boekhouding doen, en meer van die Toontje Lager dingen. Zet nog een tandje bij en je hersenen zetten de dimmer wat verder aan. Je zal merken dat je op je ademhaling gaat letten. Je gedachten worden monotoner. De omgeving doet er niet meer toe. Je keert je blik naar binnen. Ga vol in het rood en je kan nergens meer aan denken, behalve aan STOP. Toepassen? Heel gemakkelijk, ga met je team echt out of de box, kies een sportieve omgeving.
Schrijven is lijden. Zeker voor schrijvers die dat niet dagelijks doen. Maar er is een snelle route naar succes.
Ga eens op een fiets (of ander cardio ding) zitten als je op zoek bent naar een origineel idee. Een skippybal mag ook, maar dan moet je wel heel hoog springen.
8. Conform me hol
Waarom denk je dat King Arthur maar ook de oude Egyptenaren en Chinese Keizers een nar aan het hof hadden? Hij doorbreekt het groepsdenken. Doet dingen op zijn eigen manier, draagt afwijkende kleding, bekijkt zaken ondersteboven, draait, schudt maakt nutteloos geluid. Consistentie, conformiteit, doen zoals het moet, daar is de dwaas niet van. Zoek je naar een creatief idee, wees een dag de nar. Je moet daar uiteraard wel een man voor zijn. Ook dit is heel gemakkelijk te operationaliseren. Geef 1 teamlid de rol van hofnar. Alles wat er gezegd wordt of op tafel gelegd trekt hij in het absurde, vergroot, verkleint, maakt hij hard, of juist zacht. Je zal de dynamiek van de sessie direct zien veranderen. En het aardige is, iedereen zal nog dieper zijn doos ingaan om te kijken of er nog iets te vinden is.